Smartengeld

Wat is smartengeld?

Smartengeld is dus een vergoeding in geld aan slachtoffers die dient als compensatie voor leed, pijn en verminderde levensvreugde door het opgelopen letsel. Onder letsel verstaan we zowel lichamelijke als psychische verwondingen.

Het recht op een smartengeldvergoeding is vastgelegd in de wet. Artikel 6.106 van het Burgerlijk Wetboek geeft elke persoon, die door de schuld van een ander letsel opgelopen heeft het recht op smartengeld. Als je door schuld van een ander slachtoffer bent geworden van bijvoorbeeld een verkeersongeval of een arbeidsongeval, dan hoort smartengeld altijd onderdeel te zijn van je schadeclaim.

Hoogte van het smartengeld

De hoogte van het smartengeld is sterk afhankelijk van de aard en de ernst van het opgelopen letsel en de gevolgen daarvan voor je verdere leven als slachtoffer. Een slachtoffer met een gebroken been krijgt normaal gesproken dus een lagere vergoeding dan een slachtoffer die bij een ongeval een been heeft verloren.

Niet alleen is de aard en de ernst van het letsel bij het laatste slachtoffer meestal veel groter, ook zijn de gevolgen ervan blijvend en veel ingrijpender dan bij het eerste slachtoffer. Ook de wijze waarop het letsel is ontstaan is van invloed. In 2019 was een smartengeldvergoeding minimaal € 50,- en maximaal € 250.000,-.

Wie bepaald de hoogte van smartengeld?

In Nederland wordt de hoogte van smartengeldvergoedingen bepaald door de rechter.

De reden waarom de wetgever dit wil overlaten aan de rechter is omdat de rechter onafhankelijk en objectief is. Slachtoffers en aansprakelijke partijen zijn dit veel minder. Zeker vanuit het standpunt van het slachtoffer is dat heel begrijpelijk. Deze heeft door schuld van een ander letsel opgelopen en zit nu met de tijdelijke of blijvende gevolgen ervan.

Lange tijd zijn rechters terughoudend geweest in de waardering van smartengeld. Terwijl dit juist bedoeld is als erkenning van het opgelopen leed. Dit is de laatste tijd wat veranderd. De bedragen die uitgekeerd worden, liggen nu iets hoger.

Bepaald alleen de rechter de hoogte van het smartengeld?

Zoals hiervoor aangegeven is het uiteindelijk de rechter die de hoogte van een smartengeldvergoeding bepaalt. Hij of zij is nu eenmaal in Nederland de persoon die aangewezen is om een uitspraak te doen in een geschil tussen een slachtoffer en een aansprakelijke partij over de hoogte van een smartengeldclaim. In principe zijn het slachtoffer en de aansprakelijke partij gebonden aan deze uitspraak van de rechter.

In Nederland worden letselschadeclaims – waaronder de bepaling van het smartengeld – in meer dan 90% van de gevallen in der minne afgehandeld. Dat wil zeggen: buiten de rechter om en in overleg met de verzekeraar en het slachtoffer (en diens belangenbehartiger). Ook in die letselschadeclaims wordt de hoogte van de smartengeldvergoeding bepaald aan de hand van rechterlijke uitspraken over smartengeld.

Het gaat dan om rechterlijke uitspraken die rechters onlangs of eerder in het verleden hebben gedaan. Door de jaren heen hebben rechters honderden uitspraken gedaan over smartengeldclaims. Al deze uitspraken worden sinds jaar en dag verzameld en uitgegeven door de ANWB, in een boekwerk met de zeer toepasselijke naam Smartengeld. Hier bestaat ook een website van.

Elke (gespecialiseerde) belangenbehartiger gebruikt het boek Smartengeld als leidraad voor het vaststellen van de hoogte van het op de aansprakelijke partij te claimen smartengeld. Dit gaat in overleg met het slachtoffer. Er word gekeken naar uitspraken die vergelijkbaar zijn met de situatie van het slachtoffer zodat het slachtoffer snapt waar de gekozen vergoeding vandaan komt.

Vergoeding smartengeld in diverse categorieën

Het boek Smartengeld is dus een vindplaats voor vele rechterlijke uitspraken waar het om smartengeld gaat. Er staan uitspraken in die betrekking hebben op smartengeldvergoedingen na een verkeersongeval, maar ook op smartengeld na een medische fout, na mishandeling en na voorvallen waarbij er geen sprake was van lichamelijk letsel.

Dit onderscheid in de oorzaak van het letsel heeft een reden. De rechter houdt bij de bepaling van de hoogte van de smartengeldvergoeding namelijk ook rekening met de financiële draagkracht van de veroorzaker. Als de aansprakelijkheid van de veroorzaker wordt gedekt door een verzekeraar – zoals dat bijna altijd het geval is bij verkeersongevallen en medische fouten – dan speelt deze financiële draagkracht van de veroorzaker niet. Een verzekeraar beschikt over het algemeen immers over een grote financiële draagkracht. Maar bijvoorbeeld iemand die een ander heeft mishandeld, kan over het algemeen niet terugvallen op een verzekeraar. In dergelijke gevallen neemt de rechter de financiële daadkracht van de dader wel mee bij de bepaling van de hoogte van het smartengeld.

Het is dus duidelijk dat rechters bij hun waardering van smartengeld alle omstandigheden van een geval laten meewegen. En dat is ook wat je mag verwachten van een professionele letselschaderegelaar.

Samenvattend

Vergoeding van smartengeld is soms lastig te begrijpen. Dat komt omdat het afhangt van vele factoren. Een goede belangenbehartiger kan goed uitleg geven hoe hij aan een bepaalde vergoeding is gekomen en kan dat ook verdedigen naar een verzekeraar. Iedere zaak is daarbij weer anders.
‍
Smartengeld is gevoelsmatig belangrijk voor een slachtoffer. Maar andere schadeposten – zoals bijvoorbeeld verlies van arbeidsvermogen – hebben vaak veel grotere financiële gevolgen.
‍
Heb je vragen over de gevolgen van een ongeval? Chat met ons  via onze chatfunctie, bel ons of laat een telefoonnummer achter op onze website. Zo kunnen wij je altijd terugbellen en nader informeren.